Cắm dùi Wall Street
Cách đây một tháng, khích động v́ tạp
chí Adbuster, trụ sở ở Vancouver, Canada, chuyên cổ vơ,
bênh vực dân thấp cổ bé họng, người tiêu thụ
thiệt tḥi, mong đổi mới chiều hướng văn
hóa . . ., những buổi tập dưỡng sinh như
Yoga, Thái cực quyền của một nhóm nhỏ ở công
viên Zù-có-t́ (Zuccotti), đối diện ṭa đô sảnh Nữu
Ước, đă biến thành cuộc biểu t́nh lớn bày
tỏ nỗi phẫn uất trước t́nh trạng kinh
tế suy thoái, sinh viên tốt nghiệp nhưng t́m không được
việc làm, nợ học phí không trả nổi . . . !
Nguyên nhân chính khởi nguồn từ năm
2008 khi kinh tế suy trầm v́ t́nh trạng nợ non (sub
prime) vỡ ra, các nhà băng lớn như Lehman Brothers,
Golden Sachs, Bank of America . . . đều lâm t́nh trạng sắp
phá sản làm chính phủ Mỹ sợ ảnh hưởng
dây chuyền đă bơm tiền vô để cứu vớt.
Nhưng sau đó vào mùa lễ cuối năm, những nhà băng
này khỏe hơn, lại đem chia tiền thưởng
(bonus) hậu hĩ lên đến bạc triệu cho nhân viên,
trong khi chủ nợ chính là dân đóng thuế vẫn không
khá hơn phải thắt lưng buộc bụng, làm nhiều
người căm giận ! Mới đây chuyện Bank of
America tuyên bố sẽ bắt khách hàng trả thêm 5 đô
la mỗi tháng khi rút tiền từ thẻ debit đă đổ
thêm dầu vào lửa.
Cuộc biểu t́nh này được gọi
là Cắm dùi Wall Street (Occupy Wall Street) v́ quyết tâm gây tiếng
vang đ̣i hỏi trừng phạt bọn tài phiệt được
dung dưỡng trong trung tâm tài nhánh của nước Mỹ
cho đến khi đạt kết quả !
Thoạt đầu , giới trẻ vơ
trang với lương khô, quần
áo ấm, lều vải, túi ngủ . . .điện thoại
di động Iphone, điện toán cầm tay Ipads . . .để
liên lạc , kết nối mạng Cắm dùi với nhau.
Sau đó những người lớn thuộc các thành phần
khác, tổ chức nghiệp đoàn cũng gia nhập.Họ
tự xưng là thành phần đại đa số 99 %
trung lưu, nghèo khó . . . trên nước Mỹ chống lại
thiểu số 1% tài phiệt, giàu có.
Cho đến nay, những cuộc Cắm
dùi kiểu này đă lan rộng từ ổ tài chánh chóp bu tại
Wall Street ra phố phường, Main Street, khắp nước
Mỹ. Sau đó, đă lan tới trên 900 thành phố lớn,
nhỏ của hơn 80 quốc gia trên thế giới ! Dữ
dội nhất là cuộc xuống đường đập
phá, đốt xe cô, tài sản . . . tại thủ đô La mă,
Ư hôm cuối tuần này !
Ở nam
Vùng San Diego, Riverside . . . chỉ lèo tèo chút đỉnh
gọi là góp mặt. Phần chính quyền vẫn cho cảnh
sát đứng ngoài chờ đợi, canh chừng, chuẩn
bị ứng chiến chống nổi loạn. Ở
Dư luận than phiền sân Cắm dùi xả
dàn ăn nhậu, phi x́ ke, nhạc nhí tưng bừng, vô tổ
chức như Woodstock, đại hội híp-py, thời 60.
Dĩ nhiên trong không khí đông đảo, hỗn độn
như vậy nhiều thành phần cơ hội chủ nghĩa,
bất hảo, trộm cắp, gây tội ác . . . cũng nhào
vô ăn ké để vừa tránh cảnh sát tầm nă, vừa
hưởng thụ các phương tiện, đồ ăn
chùa . . . Những càm ràm công viên Zù-có-ti luôn tối thiểu có
400 người biểu t́nh ăn dầm nằm dề tại
chỗ, không giữ vệ sinh cá nhân, để nơi này trở
nên bẩn thỉu, sặc mùi hôi thối tựa cống rănh
làm chủ nhân đă yêu cầu cảnh sát tống cổ dân
Cắm dùi vào sáng thứ 6 ngày 14 tháng 10. Nhưng sau đó lệnh
trục xuất được tạm hoăn, sau khi dân Cắm
dùi cùng nhau lau chùi, dọn dẹp và cương quyết không
rút lui khỏi đây.
Một số người bảo thủ,
phe Cộng ḥa nói đoàn Cắm dùi này là sản phẩm của
phe Dân chủ, cấp tiến bắt chước kiểu đảng
Trà (Tea Party). Đầu năm ngoái, đảng Trà vốn
do những người cực hữu biểu t́nh lên tiếng
đ̣i chính phủ phải điều hành hữu hiệu,
thu nhỏ , cắt giảm chi tiêu và thuế. Sau cuộc bầu
cử tháng 11 năm 2010, một số dân biểu mới vô
quốc hội là người của đảng Trà. Trước
đó, đảng Cà phê (Cofee party) do một phụ nữ Dân
chủ đứng lên khởi xướng nhóm họp trong
tiệm cà phê để đối lại đảng Trà đă
được truyền thông nhắc đến. Nhưng bẵng
đi một thời gian không thấy xuất hiện nữa.Có
người cũng nghi tổng thống Obama muốn quốc
hội, gồm đa số Cộng ḥa, tăng thuế những
tổ hợp, tỉ phú, triệu phú, người giàu có lợi
tức trên 250 ngàn 1 năm không thành công nên tung đám Cắm
dùi ra để chống giới tài phiệt, tổ hợp,
tỉ phú . . . ? Dân Cắm dùi thu được khá nhiều
cảm t́nh của quần chúng, nhất là giới cấp
tiến. Có người gửi quà, đồ ăn hậu
hĩ thân tặng. Tổng cộng cho đến cuối tuần
rồi, nhóm ở Wall Street đă quyên được gần
300 ngàn đô la , đa số từ trên mạng !
Ngoài đủ thứ các đ̣i hỏi hằm
bà lằng xắng cấu, sau đây là vài đ̣i
hỏi chính , nhưng hơi không tưởng, của họ
:
- Bảo đảm lương tối thiểu
cho công nhân là 20 đô la / 1 giờ (trong khi lương công nhân
mới vô vừa được nghiệp đoàn thương
lượng với công ty sản xuất xe GM là 16 đô !)
- Chấm dứt nền kỹ nghệ sử
dụng nhiên liệu (gồm máy móc , phi cơ, xe hơi . .
.) khai thác từ năng lượng hóa thạch.
- Biên giới các quốc gia phải mở
rộng để mọi người tự do ra vô sinh sống
và làm việc tùy ư.
- Cung cấp 1 ngàn tỉ đô la cho việc
xây dựng các hạ tầng cơ sở.
- Cung cấp 1 ngàn tỉ đô la để
tu bổ hệ thống môi trường sinh thái ! (Thí dụ như để sông ng̣i
tự nhiên chảy).
- Giáo dục đại học miễn phí
cho mọi người.
- Xóa bỏ nợ nần cho các nước,
mọi người khắp toàn cầu.
- . . .
Dự đoán cuối tháng này sẽ có đồng
loạt những cuộc xuống đường vĩ đại
khắp thế giới gọi là Diễn hành Toàn cầu
RobinHood (Tên một hiệp sĩ áo vải thời Trung cổ
Anh, chuyên cướp của người giàu rồi cho lại
dân nghèo) để biểu dương ảnh hưởng
với G-20, Hội nghị Thượng đỉnh Hoạch
định Kinh tế Toàn cầu của 20 nước giầu
có vào đầu tháng 11.
Cắm dùi và xuống đường thế
này có chận đứng được ḷng tham của giới
tài phiệt ? Đây là khởi đầu của cuộc đấu
tranh mới giữa hai giai cấp giàu, nghèo ? Dân Cắm dùi sẽ vươn lên
thành một tổ chức có sức mạnh chính trị mới
? Xin hăy chờ xem.
Vi Sơn