CHỮ “TÍN”
Mũ
Đỏ Trương văn Út, danh hiệu truyền tin Út
Bạch Lan.
LTS: Cựu Đại Úy Trương văn Út,
cựu SVSQ Khoá 22/TVBQGVN. Ông là ĐĐT
Đại đội 5, Tiểu Đoàn 81 Biệt Cách
Nhảy Dù/ Lực Lượng Đặc Biệt.
Sau ĐĐ5 Biệt Cách Nhẩy Dù cải tuyển thành
Đại Đội 2 Trinh Sát Nhảy Dù/SĐND,
được các cựu SVSQ/Khoá 22/TVB Quốc Gia VN gọi
là “Lăo Ngoan Đồng”. Ông
vượt thoát khỏi trại tù CS (Long Giao). Mấy năm trời sống lanh quanh thành phố
Saigon, trước khi vượt biên (1982) đến
trại tị nạn Mă Lai. Ông hiện
định cư tại Houston, Texas .
***
Tôi chỉ có một bà chị dâu duy nhất. Chị kết hôn với người anh thứ ba
của chúng tôi nên tôi gọi là Chị Ba. Tên của chị là Trần Sâu Lầy. Nghe qua cái tên th́ biết ngay Chị là người
Việt gốc Hoa. Chị sinh quán ở xă Cây
Dừa, Quận Cai Lậy, Mỹ Tho, xuất thân Sư
Phạm Sài G̣n, làm cô giáo ngay tại nơi sinh trưởng
của ḿnh.
Anh
của tôi là Trương văn Nh́ (Khoá 15 Vơ Bị Đà
Lạt (VBĐL) phục vụ tại Trung Đoàn 12/ SĐ
7 Bộ Binh...
Theo
lời kể, gia đ́nh ông sở ông sơ của chị,
thuộc ḍng dơi Minh Hương bên Tàu, chạy tỵ
nạn nhà Thanh sang lập nghiệp ở Cà Mau cùng thời
với Mạc Thiên Tứ, Mạc Cữu....Cho đến
đời Ông Cố, ông Nội vẫn c̣n ôm giấc
mộng "Phản Thanh Phục Minh"...và đến
đời thân phụ th́ di chuyển về Cây Dừa,
tỉnh Cai Lậy và chị được sinh ra nơi
đây...
-Năm 1975... Anh của tôi đi
tù caỉ tạo CS. Chị bị cho nghĩ việc v́
vợ sĩ quan “Ngụy”... Chị chuyển sang nghề
may vá, tần tảo nuôi ba đứa con c̣n nhỏ dại.
Khi
tôi trốn ra khỏi trại tù CS ở Long Giao (1976),
thỉnh thỏang lén lút ghé thăm Chị. Chị lúc
ấy gầy rọp thân thể, lưng c̣m xuống, già lăo
trông giống như người đàn bà năm sáu
mươi tuổi, mặc dù lúc ấy chị mới
khoảng 26, 27 tuổi.
Ấy,
vậy mà cứ sáu tháng một lần Chị phải gánh
hai bao bố thức ăn khô, thuốc men, từ Sài G̣n ra
đến trại Vỉnh Phú (miền Bắc) thăm nuôi
Anh tôi trong tù.
-Năm 1987... Mười
hai năm sau, anh được thả ra. Chị đă chuẩn bị sẵn cho Anh
để vượt biên bằng đường biển,
qua sự trung gian của gia đ́nh người Hoa mà
chị thân thích. Không may, Anh lại bị bắt
và bị giam ở Mơ Cày (Bến Tre) chịu đựng ba
năm khổ sai...
Sau
đó, được tạm tha, trở về gia đ́nh,
sống trong bàn tay buôn tần bán tảo của Chị.
Vợ chồng đạm bạc bên nhau, cho đến ngày
cả gia đ́nh được sang Mỹ với diện
HO-5...
Ngày nay, gia đ́nh anh chị tôi,
đă ổn định. Con
cái đă thành thân và thành nhân với một đàn cháu
nội ngọai đề huề...Có lần tôi hỏi
Chị
-Bí quyết nào giúp cho Chị
vượt qua tất cả gian nan để
có ngày nay?
Chị cười và nói:
-Có ǵ đâu! Chị
có 9 đồng, chị cố kiếm thêm 1 đồng
để đủ 10 đồng, rồi Chị
dấu đi để pḥng khi hữu sự.
C̣n tụi Em có 9 đồng, đi vay thêm một
đồng để chén thù chén tạc với bạn bè.
Tiền vất qua cửa sổ, chẳng bao giờ
chạy ngược trở vào....
Đó là triết lư sống của
người chị dâu gốc Hoa của tôi..
Năm 1979... Ngược gịng thời gian...
Tôi ghé thăm Chị, khi anh tôi c̣n đang ở
trại tù ngoài Yên Bái. Tôi sống lang thang không nhà không cửa, ngoài ṿng pháp
luật, v́ đă trốn ra khỏi tù. Nhờ chị
giới thiệu tôi với một gia đ́nh người
Hoa trong Chợ Lớn và tôi có việc làm “chui
"...
Mỗi
sáng lúc 5 giờ, đạp xe đạp đến chỗ
hẹn, nhận 3 cây vải sa-ten đen, chở lên Cầu
Tre ( Phú Lâm) giao cho người
nhận là một xưởng nhuộm lậu. Sa-ten là
một lọai lụa, dùng để may quần cho đàn
bà.
Buổi
chiều lúc 3 giờ, trở lại nhận 3 cây sa-ten
trắng đem về giao lại cho Chủ. Cứ mỗi
chuyến " giao hàng " như vậy, Chủ trả
cho 25 đồng tiền mới (tiền cụ Hồ -
mỗi 500 đồng của VNCH đổi ra 1
đồng tiền Hồ).Thôi, cũng độ nhật
qua ngày...
Ông
Chủ trạc 60 tuổi, Tôi gọi là chú Quảnh , người Em của ông, là chú
Xồi...Tôi không biết gia đ́nh này có bao nhiêu
người, nhưng hai anh em họ sống chung với
nhau trong căn phố ba tầng ở đường
Triệu Đà, Chợ Lớn. Căn phố cũ kỹ,
đơn sơ, không một chút ǵ sang trọng như
những căn phố gần đó.
Một hôm sau khi giao hàng, như thường
lệ Chú Xồi trả công cho tôi 25 đồng. Tôi
cám ơn, vội vă đạp xe đạp, giông
tuốt rồi ghé quán càphê . Tôi móc
tiền đếm lại th́ tới 50 đồng, chứ
không phải 25 đồng...
Trong
hoàn cảnh khốn cùng này được đồng nào
hay đồng nấy. Hớp vài ngụm cà phê, Tôi chợt
giật ḿnh v́ chợt nhớ lại lời chị dâu tôi
dặn:
- Em
phải nhớ làm ăn với người Tàu, một
cắc là một cắc , một đồng là một
đồng, ăn gian nói dối th́ không bao giờ làm ăn
với Họ được...Họ làm ăn với nhau
chỉ đơn giản với một chữ TÍN "...
Tôi
bừng tỉnh, cong lưng đạp xe nước rút
trở lại gặp Chú Xồi và trả lại 25
đồng mà Chú đă đưa dư...Chú cười và
nhận lại tiền dư.
Tôi
không biết chị dâu của tôi có nói ǵ với Họ
về tôi hay không, nhưng một hôm, khi Tôi giao hàng, Chú
Quảnh bảo Tôi:
-Nị dào chong dữa mặt , zồi
za ăn cơm dới Ngộ há ..
Trong bữa cơm gồm cả hai gia
đ́nh...Họ xí xô xí xào. Tôi
không hiểu họ nói với nhau điều ǵ. Khi
từ giă ra về, Chú Quảnh đưa tôi ra cửa và Chú
hỏi nhỏ:
-Nị
có phải là sĩ quan “ngụy” chốn học tập
không hả ???.. Đừng sợ...
Ngộ biết hết dồi lớ...từ từ ḿnh
sẽ tính...
Tôi bàng hoàng rời nhà chú Quảnh với nỗi
cực kỳ lo sợ. Ngày mai có nên trở
lại nơi này không ??? Không
!!! chắc chắn là không...
Tôi
chuyển hướng, thay v́ đi thẳng đến
bến xe An Đông t́m chỗ
ngủ đêm như thông lệ, Tôi đạp xe qua bến
Phạm Thế Hiển gặp chị tôi...
-Chị Ba! Chị có nói ǵ mà
Họ biết Em là sĩ quan ngụy trốn trại
cải tạo?
Với
nụ cười hiền hậu Chị trả lời:
-Không
có sao đâu, họ đang giúp Em đó...
Hai
tuần sau, tôi có cái giấy Khai sinh giả mang tên Trần
Chỉnh, sanh năm 1942...người Việt gốc Hoa ...
Tôi
(chỉ một ḿnh tôi) cùng gia đ́nh Họ , hơn 60
người gồm đàn ông, đàn bà và trẻ con,
rời bến ở kinh Miệt Thứ, Rạch Giá ra
khơi trên chiếc ghe đánh cá, ba block đầu bạc,
đi t́m tự do.
***
Tàu
ra khơi, nhưng không may, xế trưa ngày hôm sau bị
gảy bánh lái cách đảo Phú Quốc chừng 10 cây
số về hướng Đông. Tàu
bỏ neo để thay bánh lái phụ. Một chiếc tàu đánh cá quốc doanh Phú
Quốc xáp lại gần. Tất
cả chúng tôi vội vàng chui xuống dưới khoang ghe,
phía trên chỉ năm ba người giả bộ như
đang đi đánh cá.
Tàu đánh cá VC không xáp lại gần, mà chỉ
chạy chậm lại. Ngang ghe chúng tôi vài
chục mét, chúng vẩy vẩy tay chào
rồi tiếp tục hành tŕnh về hướng Phú
Quốc.
Tôi và Chú Quảnh ḅ lên phiá sau lái hỏi anh
Lợi, người tài công có mười năm kinh
nghiệm đánh cá. Anh nói với chút lo âu:
-Ḿnh phải đi ngay, càng nhanh càng
tốt, tôi đoán thế nào bọn chó đẻ
đó cũng gọi Công an Biên Pḥng...
15 phút sau ghe nhổ neo, vội vă lái về
hướng Nam ... Nhưng quá trễ. Hai chiếc PCF duyên tốc đỉnh phất
phới ngọn cờ máu phiá sau chúng tôi với hằng
tràng đại liên chỉ thiên đe dọa. Thế là chúng tôi bị bắt. Ghe
được kéo về đồn Công An Biên
Pḥng ở Cây Gáo, sau đó bị tống vào trại
giam của Ty CA H́nh Sự Cà Mau, nằm phía bên kia cầu
sắt. Bên này là chợ Cà Mau .
Thời gian này là lúc phong trào vượt biên
bán chính thức đang nở rộ công khai. Người Hoa từ thành phố xuống Cà Mau
được ưu đăi như khách du lịch có passport
(thông hành) chờ xuất ngọai. Ghe của gia
đ́nh Chú Quảnh là ghe vượt biên lậu, nhưng
nhờ "thời điểm" này,
mà cả gia đ́nh trên ghe của Chú Quảnh
được đối xử không đến nổi
tệ. Bọn CA chỉ lo vơ vét
vàng... 5 cây, 10 cây... tùy số lượng để giải
quyết vấn đề.
Tôi
không biết gia đ́nh Chú Quảnh hay Chú Xồi “làm
việc” với bọn chúng bằng cách nào, v́
mỗi lần Chú Quảnh được gọi lên văn
pḥng của chúng, khi trở về pḥng giam, anh em họ
chỉ nói chuyện với nhau bằng tiếng Tàu.
Hai
ngày sau đàn bà con nít được CA đưa ra
bến xe đ̣ cho xe chở
về SàiG̣n... Đàn ông bị giữ lại chờ xét
xử sau ..
Trong
thời gian chờ đợi, Chú Quảnh dặn
Tôi:
-Nị
nhớ khai đúng tên tuổi trong khai sinh mà Ngộ đă
đưa cho Nị ... Nị là Em dợ của Ngộ, là
Em duột của dợ Ngộ...Nhớ nói giọng lơ
lớ...đừng nói nhiều hớ ...."
Sau
một tuần thẩm vấn từng cá nhân một 18 anh
em "người Hoa chúng tôi" được
ra ng̣ai lao động: vác lúa mang vào nhà máy xay, sau đó khiêng
gạo xuống mấy ghe bầu đậu sẵn
dưới sông bên cạnh Cầu Sắt.
Bao
nhiêu nỗi lo âu sợ hăi ban đầu dần dần
vơi đi, Tôi bỏ hẳn ư định trốn thoát, v́
rằng trong trạng huống này Tôi nghĩ sớm hay
muộn, không bao lâu, chúng nó cũng thả chúng tôi ra.
Thêm
vào đó t́nh cảm với anh em Chú Quảnh càng ngày càng
khắn khít qua những liên hệ của những
người tù cùng chung một
trại giam "ngọt cùng chia, bùi cùng xẻ”. Họ đối với Tôi như chính anh em
của họ.
Sau
hơn ba tháng lao động chúng tôi được cấp
giấy "tạm tha trở về nguyên quán
"...Điều này đối với tôi, tôi nghĩ
như đang nằm mơ, v́ mang tội vượt biên
th́ ít nhất ba năm lao động ở các trại tù
cải tạo của miền Tây. Tôi ṭ ṃ
hỏi Chú Xồi, Chú chỉ trả lời, bằng
gịong người Tàu nói tiếng Việt.
-Mấy
Bả dề trước, mấy Bả lo cho tụi ḿnh...
Về
đến xa cảng miền Tây, chúng tôi chia tay, Chú
Quảnh lại dặn ḍ:
-Nị
nghỉ ngơi vài ngày rồi trở lại gặp
chúng tôi ..
Chú nhét vào túi quần tôi 50 đồng. Tôi
quay lưng, niềm suy nghĩ bay cao..
Trở về nguyên quán? Nguyên quán của tôi ở đâu? Mấy
năm nay, nhà của tôi là đầu đường xó
chợ, là ga xe lửa, bến xe
đ̣! Nhớ vợ con lắm th́ nhắn chị Ánh
(vợ Hùng Móm), chị Hồng Tố Yến (vợ TTC),
chị Thu (vợ NTN) rồi kiếm cách lén lút gặp vợ
con vài ba tiếng đồng hồ, khi những
người thân yêu này giả vờ đi chơi lang thang
trong Sở Thú...
Một
tuần sau, tôi mon men trở ra
Chợ Lớn t́m Chú Quảnh. Đứa con gái Chú Xồi
chỉ ra quán cà phê góc đường Triệu Đà - Hùng
Vương. Nơi đây tôi gặp lại họ.
Chú Quảnh vừa thấy tôi, Chú mừng
lắm. Chú chạy ra, nắm tay tôi
kéo đi một khoảng khá xa và nói:
-Nị
đi ngay đi ... đừng vào trong đó... Ngày mai lúc 6
giờ chiều gặp ngộ ở nhà hàng Soái Kinh Lâm.. Nị biết chớ?
Tôi
im lặng gật đầu, trở lại lấy xe đạp, cứ đạp miết.
Vô ngă hẻm này, ra ngă hẻm khác, len lỏi vào gịng xe đạp trên các lộ chính, rồi
bất ngờ quẹo vào một con hẻm nào đó,
mục đích “cắt đuôi” nếu bị theo dơi.
Tôi tin tưởng nơi gia đ́nh chú Quảnh. Tôi chỉ c̣n một nơi bám víu chỉ với
chút hy vọng mong manh là chỉ có gia đ́nh Chú mới có
thể giúp tôi thoát khỏi nơi này để đến
bến bờ Tự Do.
Nhưng
nay, qua sự gặp gỡ vừa rồi, Tôi hiểu gia
đ́nh của Chú cũng đang bị theo dơi
gắt gao.
*
* *
Sau
bốn năm “giải phóng”, nhà hàng Soái Kinh Lâm vẫn
sang trọng huy hoàng rực rỡ như ngày nào. Tôi bước vào, ḷng mang bao nhiêu nỗi ngậm
ngùi, nhớ lại những tháng ngày của một thời
oanh liệt. Tôi ngồi vào chiếc
ghế bên cạnh Chú Xồi, đảo mắt qua một
ṿng. Tôi yên tâm v́ không có người
lạ. Hầu hết là những người cùng
Tôi vác lúa khổ cực ở Cà Mau khi bị giam về
tội vượt biên...
Chú
Xồi hỏi Tôi:
-Nị
c̣n nhớ Chú Xường ngồi bên kia bàn
hay không?
-Dạ
nhớ.
-Ai ngồi kế bên?.
-Dạ,
chú Chảnh...
-Nị
ráng nhớ cho kỹ, một chút nữa
qua đó ngồi nói chuyện với tụi nó và
tụi nó nói cái ǵ th́ nị cứ làm theo cái đó. Mấy thằng
chó chết VC đang đánh tư sản mại
bản. Tụi nó đóng cửa ba cái hăng nhuộm
vải ở Cầu Tre, tịch biên tất cả vải
vóc chúng tôi đang có, và có thể sẽ tịch biên nhà
cửa và đưa chúng tôi lên vùng kinh tế mới, không
biết ở đâu...Cho nên chúng tôi không c̣n giúp cho
Nị được ǵ nữa ...Đây
là Hộp trà Sâm, anh Chảnh biếu cho nị, có
vậy thôi... Nhớ giữ hộp trà này bên ḿnh.. Bây giờ qua nói chuyện
với Xường và Chảnh.
Chú Quảnh từ một bàn khác liếc nh́n tôi
mỉm cười. Buổi
tiệc hôm nay là ngày sinh nhật thứ 16 con gái Út
của Chú Quảnh. Tôi nắm lấy bàn tay chú Xồi siết thật chặt và
thật lâu, trước khi chỉ biết nói hai chữ cám
ơn rồ́ bước sang bàn chú Xường....
Xường và Chảnh chỉ lớn hơn tôi
năm hoặc bảy tuổi, nhưng tôi vẫn gọi
bằng Chú. Thời gian ở tù Cà Mau, trong cái láng dơ
bẩn, ba chúng tôi cùng nằm một chiếc
chiếu rách tả tơi .. Khi ngă lưng
xuống chiếu Tôi thường hay kể chuyện
Thủy Hử cho Họ nghe trước khi thiếp
ngủ mỏi mệt sau một ngày vác lúa, vác gạo
nhừ người.
Một
cái ghế đă sắp sẵn cho tôi giữa Xường
và Chảnh...Xường đi ngay vào đề:
-Anh có biết nhà hàng Thanh Thế ở chợ
Bến Thành không ? ...
-Dạ
biết..
-Nhớ kỹ lời tôi dặn đây. Hôm nay là ngày Thứ Bảy. Sáng ngày
Thứ Hai tới, anh gặp Tôi và Chảnh ở Thanh
Thế. Cứ đến đó vào lúc khỏang 10
giờ nhởn nha uống cà phê, nhớ ăn mặc
xuề x̣a, râu tóc để nguyên đừng cạo
đừng hớt... Đêm nay nhớ mở Hộp
trà Sâm, mà anh Quảnh biếu cho Anh nhâm nhi cho
đỡ buồn.
Tôi
đứng dậy, nh́n một lượt chung quanh nhẹ cuối đầu
như một sự từ giă không lời, lặng lẽ
ra về với bao nỗi bâng khuâng trong ḷng. Vui buồn lẫn lộn...cùng với nhiêu
thắc mắc. Họ là Ai? Tài
phiệt Chợ Lớn cỡ như Mă Tuyên hay Mă Sái
chăng, hay thành viên của Triều Châu Phúc Kiến, hay
thuộc xă hội Đen của Tàu
Cộng, Đài Loan, Hồng Kông? Mặc kệ!
Nghĩ chi cho mệt óc miễn sao ḿnh c̣n thong dong
đạp xe đạp tự do ngày nào hay ngày đó,
dưới đường phố mưa sa mà không
cần nh́n đến cờ đỏ sao vàng..
Đêm
đó tôi mở Hộp trà Sâm...10 lượng Vàng
Kim Thành thứ thiệt nằm trong đó, tôi chợt
nhớ lời Chú Xường dặn "Thứ hai
gặp Tôi ở nhà hàng Thanh Thế..."
Tôi
ngủ một giấc ngủ chập chờn trên một
căn gác cho thuê đầy chuột và dán ở bến xe An Đông.
***
Lúc
c̣n tại ngũ, khi đơn vị dưỡng quân ở
hậu cứ Tôi thường cùng bạn bè la cà....sáng th́
đi uống cà phê có pha chút bơ Bretain ở nhà hàng Thanh
Thế cách phía Tây chợ Bến Thành độ trăm
thước, buổi trưa đi ăn Chateau Brillant ở
tiệm Thanh Bạch, rồi Brodard. Ban đêm, đi vũ
trường Văn Cảnh, hoặc Thanh Thanh ở xa
lộ. Trong nhóm thường có Mỹ Hôi, Hùng Móm, Hùng
Mập, Dũng Tây Lai , Cao-P-Minh, Xuân Đờn C̣, Ninh
mắt Trừu...một hoặc hai thằng chia nhau một
chầu. Chỉ một ngày rong chơi cũng vơi đi
gần nửa tháng lương, để khi trở về
nhà ngồi vào bàn ăn với
vợ con, chỉ có một đĩa rau muống luộc
và hộp thịt ba-lác!
Theo lời dặn của chú Xường, Tôi
đến nhà hành Thanh Thế khỏang 10 giờ. Giờ
này, chỉ lác đác năm ba khách đến uống cà phê
...Tôi t́m cái bàn trong góc có thể nh́n xuyên qua cửa kính
để quan sát cả trong lẫn ngoài. Nhâm nhi ly cà phê với mùi vị bơ Bretain,
hút hết điếu Samit thứ hai th́ Xường và
Chảnh cũng vừa đến. Họ
vẫn tíu ta tíu tít xí xô xí xào như mọi khi. Tôi
đứng dậy chào, Xường vội vàng ấn vai
tôi...
-Ngồi
xuống! Ngồi xuống...
Câu
chuyện thật ra rất dài, Tôi tóm gọn những ǵ
đă xảy ra trong phạm vi bài
viết này...
Chú
Xường mở lời :
-Đêm
qua Anh uống trà Sâm có ngon không? .
Tôi
gật đầu .
-Anh
có mang hộp trà theo không
-Dạ có ...
-Anh
đưa cho Tôi ...
Tôi
chỉ lẳng lặng làm theo và chỉ im lặng
ngồi nghe .
Tôi
lần mở cái túi vải ăn mày
móc 10 cây được gói cẩn thận đêm qua trong cái
quần x́-líp dơ bẩn vàng úa, giao cho chú Chảnh. Chú
Xường đưa cho Tôi một túi giấy trong đó
có bốn cái bánh tiêu c̣n nóng hổi...
-Thời
giá hiện nay, một cây là 2,850 đồng (tiền già
Hồ)...Chúng tôi lấy lại 10 cây này, trả lại
Anh bốn cái bánh tiêu Anh có puồn không ?...
Nghe
Chú Xường phát âm cái tiếng "puồng” không. Tôi
không “Puồng” chút nào, nhưng cố nén nỗi kinh ngạc
để không hiện lên ánh mắt của ḿnh
-Dạ
không...
Chú
cười và nói tiếp:
-Ở
dưới bốn cái bánh tiêu, là cái đai vải
(nguời Bắc gọi là cái ruột tượng) có 30.000
ngàn tiền mặt trong đó. Anh nhớ
...lúc nào cũng cột thật chặt vào bên hông của
Anh, chờ chút nữa sẽ có một người nữa
đến gặp Anh. Anh ấy là anh em chú bác
với tụi tui . Anh Xế Pḥ
sẽ cho Anh biết anh sẽ phải làm ǵ... C̣n phần
tôi (Chú Xường) Anh phải nhớ kỹ những
điều dặn ḍ của tôi sau đây: anh Quảnh
bảo chúng tôi gặp Anh để cho anh biết những
ǵ anh Quảnh đă sắp đặt cho Anh
. Anh có biết tại sao không?..
-Dạ
không!
-V́ Anh đă trả lại 25 đồng cho anh
Xồi, anh Xồi thử Anh đó, và đó cũng là lư do
Anh Quảnh quyết định mang Anh theo trong
chuyến vượt biên kỳ vừa rồi.
Anh
Quảnh chỉ lo ...nếu Anh bị lộ tông tích th́
chỉ có chết... Anh có biết
Thương xá Tam Đa cũ hay không?
-Dạ
biết.
-Bây
giờ là cửa Hàng IMEX , bán
những mặt hàng ngoại quốc mà chúng nó tịch thu
của người Tàu chúng tôi ở Chợ Lớn...Thôi,
uống cà phê đi...
Vừa lúc Chú Xế Pḥ bước vào. Chú
Xế Pḥ, người dong dỏng cao, dáng dấp không có
vẽ Tàu chút nào. Chú nói tiếng Quan Thoại, tiếng Pháp,
tiếng Việt rất sành sơi rơ ràng.
Khi
Chú Xường và Chảnh ra về, Xế Pḥ bắt
đầu chất vấn:
-Anh
tên Trần Chỉnh hả?
-Dạ vâng ...
Chú mỉm cười...cái mỉm cười
gọi là cái mỉm cười biết hết chi tiết.
-Anh
có nói và đọc viết tiếng Anh được không ?..
-Dạ
chút chút...
-Được
tốt lắm ...Tôi đang là Trưởng pḥng Quản
Trị Công Ty Imex thương xá Tam Đa cũ, theo lời
yêu cầu của anh Quảnh, Thứ Hai tuần sau Anh bắt
đầu làm việc dưới quyền của Tôi làm
chức Thủ kho. Chỉ có
nhiệm mở và khóa cửa kho khi có lệnh xuất
nhập hàng của Tôi. Anh phải ghi
lại mặt hàng nào được xuất trong ngày. Khỏang
10 giờ, giả bộ ra bên ngoài uống cà phê và giao danh
sách đó cho Chú Chảnh. Ban đêm Anh ngủ lại cơ
quan cùng với ba nhân viên khác, họ là những công nhân viên từ
ngoài Bắc vào. Cứ như vậy đi, dần dần
quen và biết hết mọi việc Anh sẽ có nhiều
việc quan trọng hơn... .
Trước
khi chia tay, Chú Pḥ đưa cho Tôi một Giấy Chứng
Nhận: "Trần Chỉnh" nhân viên Cửa Hàng Imex,
phía dưới đóng dấu kư tên Trưởng Pḥng
Thương Nghiệp Quận Nhất TP HCM , cùng một
giấy nhỏ có ghi "Lư Kim Anh "Trưởng pḥng Công
An Chợ Bến Thành”.
***
Tôi
đạp xe đạp loanh quanh với một tâm
trạng lộn xộn xà ngầu ...Hung hay Kiết?...Ngạc nhiên, lo âu lẫn
lộn....nhưng không có nỗi lo sợ như khi Chú
Quảnh hỏi “Có phải Anh là sĩ quan ngụy trốn
học tập hay không”.
Tôi như người đang chới với
giữa ḍng sông, vớ được ǵ cứ vớ, không
cần biết cái đó lành hay dữ. Đă
leo lên lưng cọp, đă phóng lao th́ phải theo lao ...
không c̣n sự chọn lựa nào khác .
Giám đốc Imex là một tên "Cán
Ngố". Cả ban Quản Trị của hắn
ngơ ngơ ngáo ngáo, cộng trừ nhân chia sổ sách
cứ lộn tùng phèo, lại thêm ḷng tham lam ăn được cái ǵ là ăn cái
đó. Tôi làm việc với họ chỉ có nhiệm
vụ khóa và mở khóa kho chứa hàng hóa theo lệnh Chú Pḥ,
sau đó ra ngoài gặp Chú Chảnh. Lúc này Tôi chỉ có
một niềm vui sướng vô ngần là có một
việc làm và một chỗ ở an toàn, không lo sợ
bị phát hiện và bị bắt bất cứ lúc nào.
Cũng trong lúc này Tôi đă áp dụng "Nghệ thuật
Lănh Đạo Chỉ Huy" của trường Vơ Bị
để chinh phục những nhân viên từ ngoài Bắc
vào, một cách dễ dàng. Chú Pḥ hài ḷng và
mừng lắm.
Một
hôm Chú rũ tôi đi ăn
tối. Trên chiếc Volwagen màu vàng củ
kỹ Chú chở tôi một ṿng chợ Bến Thành và
trực chỉ bến Bạch Đằng. Một
buổi cơm tối vô tiền khoáng hậu, độc
nhất vô nhị trong đời tôi.
Trong
nhà hàng nỗi Mỹ Cảnh...ba người
đă ngồi sẵn. Tên Giám Đốc Imex Nguyễn
Tạo, với cái mặt chành bạnh nhưng không che
dấu được vẽ ngu si
đần độn tham lam trên gương mặt của
hắn. Tên Trung Úy Lư Kim Anh Trưởng Pḥng Công An Chợ
Bến Thành, Đặng Tư,Trưởng Pḥng
Tài Chánh Imex.
Trên bàn, chai Remy Martell vơi hơn phân nữa. Tôi
khúm núm bước theo sau Chú Pḥ , chấp
tay cuối đầu chào họ. Ngồi vào
bàn Tôi cố giữ thái độ b́nh tỉnh,
chỉ lắng nghe họ bàn luận việc của
họ cùng với những suy nghĩ mông lung. Quả
thật chú Quảnh và gia đ́nh của Chú đă giúp Tôi quá
nhiều, ơn sâu nghĩa nặng này bao nhiêu kiếp
người tôi có thể báo đáp được
.
Sau
buổi cơm gọi là thân mật đó, tôi có thêm vài
việc phải làm theo chỉ
thị của Chú Pḥ.
Một
buổi sáng khi Tôi giao danh sách hàng xuất kho cho chú Chảnh,
hôm nay lại có mặt Chú Xường, Chú Xường
bảo Tôi giao lại số tiền mặt tôi đang
giữ. Chú Xường giao lại cho tôi một danh sách giá
cả mua vô bán ra trong ngày ở thị trường Chợ
Lớn. Tôi chỉ biết làm theo Có
thắc mắc th́ cũng chẳng ích lợi ǵ, v́ tin
rằng họ đang giúp ḿnh qua cơn hoạn nạn.
Thời
gian năm 1979, 1980, 1981... Thân nhân
nước ngoài gửi tiền về giúp gia đ́nh không
gửi được trực tiếp như bây giờ mà
dưới h́nh thức là "Phiếu Imex”.
Hàng
Imex là hàng thứ thiệt, được tịch thu sau chiến dịch đánh Tư Sản
Mại Bản ...Nào là thuốc tây, radio, cassette, căm,
sên, phụ tùng xe đạp...
Cả
trăm mặt hàng khác, đều là hàng ngoại. Giới
tiêu thụ hầu hết là con buôn từ Hà Nội, giá nào
họ cũng mua, họ mua theo cái
NGU của họ. C̣n những người buôn bán phiếu
Imex c̣ con th́ đều qua tay mă
thầu dậu là Chú Xường...Làm giá th́ Chú Quảnh
trong Chợ Lớn Khi Chú Quảnh cho biết giá cả sáng
trưa chiều tối , th́ Chú
Pḥ cho lệnh xuất kho, bên cạnh có Tôi và Chú Chảnh
đang chờ bên ngoài. Có ǵ trục trặc th́ có Giám
Đốc và tên Trung Úy Công An Lư
Kim Anh.
Dù
rằng t́nh h́nh an ninh có vẻ
khả quan, nhưng nỗi lo âu vẫn canh cánh trong tôi. Không biết bị phát hiện giờ nào và
nếu bị chúng bắt th́ sẽ ra sao. Cứ
vài hôm chú Xường gặp tôi nhét vào túi Tôi một hai ngàn
(tương đương 1 cây vàng).Chú nói đó là
tiền lời từ 30.000 đồng "hùn vốn"
của Tôi. Tôi nhờ Niên Trưởng Huỳnh Bá Long
Khóa 21 Vơ Bị Đà Lạt, gửi về giúp vợ con và
Cha Mẹ Chị Em Tôi. ...Thôi cứ thế rồi thời
gian cũng qua, dù chưa được trở lại
đời sống b́nh thường như mọi
người dân khác và không gần gũi được
vợ con.
***
Một
ngày đẹp trời tháng Ba năm 1982... Tôi đang ngồi uống cà phê dọc vĩa hè
trước cửa hàng Imex, một chiếc Honda hai
người trờ tới. Một người
xuống xe, vội vả nắm
lấy tay và bảo Tôi:
-Niên
Trưởng theo Tôi qua Chợ
Cũ làm vài chai Henneckein.
Tôi
có một cảm giác lạnh băng chạy từ
đốt xương sống cuối cùng lên đến
đỉnh đầu, nhưng định thần th́ ra
Nguyễn văn Định, (Khoá 24 Đà Lạt - TĐ 11
Nhảy Dù), đang chờ ngoài xe là Trần văn Hợp
(Khoá 23 Vơ Bị Đà Lạt)...
Chiếc
Honda chở 3 người qua Chợ Cũ, làm đĩa
cơm sườn, vài chai bia Con
Cọp. Hợp móc trong túi xách một tờ giấy,
điền tên Trần Chỉnh, rồi chở tôi ra
bến Thủ Thiêm "TỐNG" xuống một
chiếc ghe chở gạch cát của Công Ty Dầu Khí
Vũng Tàu...
Đêm đó Tôi lại ra khơi. Lần
này là lần thứ bảy, không kịp một lời
từ giă nào với Chú Pḥ, Chú Xường, Chú Chảnh, Chú
Xồi, Chú Quảnh và vợ con gia đ́nh.
Một
tháng sau, đang chờ đợi để rời
khỏi Đảo Pulau Bidong, Mă Lai, sang trại chuyển
tiếp Galang II ở Nam Dương, Tôi nhận
được thư của vợ tôi :
“Anh yêu thương, Chị Ba (chị Dâu
của Tôi) có đến thăm Em. Cùng đi với Chị có một người
đàn ông, người này đă trao cho Em 10 lượng vàng
và nói đây là tiền của anh Út gửi cho”.
Đó là Chú Xồi.
Quá Khứ và Hiện Tại
Trong
ba tháng tội vượt biên, chúng tôi khom lưng đi vác
lúa gạo ở Cà Mau , t́nh
cảm của Tôi với gia đ́nh chú Quảnh càng ngày càng
gắn bó, qua những bữa cơm sau một ngày vất
vả lao động xă hội chủ nghĩa, những
bữa cơm “ḷng heo, phá lấu heo quay, vịt quay”....Có
nhiều lúc Tôi bỗng chợt cười khan...Họ
hỏi tôi sao lại cười, tôi nói:
-Ở tù kiểu này sướng hơn trở
về nhà
Chú Quảnh tiết lộ rằng, gia đ́nh
đă “chung” 150 cây cho thằng Trưởng Ty CA H́nh Sự
rồi, nay mai ḿnh sẽ được về.
Thời
gian này tôi gần gũi với
Chú Xựng - Chảnh nhiều hơn. Xường và
Chảnh nhỏ con ốm yếu lại cùng một tóan lao
động với Tôi...Có lần vác bao gạo bước
qua tấm ván gỗ, bắt từ bờ sông xuống ghe
bầu, Xường trợt chân té nhào xuống sông, tôi
liệng bao gạo xuống mũi ghe, nhảy ùm xuống
sông vớt chú ấy lên, ông chủ ghe bầu thông cảm
không làm khó dễ mà chỉ nói ...
-Không sao...không sao...xem như Tôi biếu bao
gạo đó cho các Anh...Tội nghiệp!Tù Tội!.Tội Tù ...
Từ đó Tôi, Xường, Chảnh như
h́nh với bóng. Tôi thường kể
họ nghe chuyện Đông Châu Liệt Quốc, Tam Quốc
Chí, Thủy Hử. Họ khóai nghe nhất là bộ
truyện Kim Dung kèm theo lời bàn phân tích của Lăo Ngoan
Đồng (biệt danh của tôi) về những nhân
vật Ma Giáo và Chính Giáo. Cũng nhờ vậy mà ba tháng tù
trôi qua như một giấc ngủ đêm với thịt
quay phá lấu...
Viết theo lời kể của Xường
và Chảnh :
Ông Cố Nội chúng tôi, lập nghiệp ở
Chợ Lớn (vào khỏang năm 1860 ) với
một cái gánh mua bán ve chai lông vịt, thường ngày th́
mua được lông vịt nhiều hơn lông gà, v́
người Tàu ăn vịt quay nhiều hơn . Khi Ông
Nội chúng tôi ra đời th́ cái gánh ve chai lông vịt
đă trở thành cái " vựa " ve chai lông vịt, sau
đó trở thành cái "xưởng” chuyên làm chổi lông
gà, quạt tay và áo che mưa bằng lông vịt, c̣n ve chai
th́ cân kư bán sĩ cho một ḷ rèn làm chai lọ
thủy tinh và cuối cùng là xưởng dệt tơ
vải
Trong khi đó, người Em thứ Ba của
Ông Cố chúng tôi - ông Cố Ba - làm nghề mổ heo , Bà Cố Ba giữ lại ḷng heo nấu
phá lấu theo kiểu Dương Châu, rồi cho hai
người con trai đội mâm đan bằng mây đi
bán dạo...Sau đó trở thành quán hủ tiếu duy
nhất có bán thịt heo quay, thịt vịt quay, ḷng heo phá
lấu....Đó là tiền thân của "Công Ty Nhà Hàng Bát
Đạt " sau này.
Khi đến đời Ông Nội chúng tôi (vào
khoảng vài thập niên cuối thế kỷ 19...1880-1900) thành
phố SàiG̣n được h́nh thành với những dinh
thự, công sở, khách sạn nguy nga đồ
sộ của mấy ông Tây Bà Đầm, trong khi
khu Chợ Lớn vẫn c̣n bùn lầy nước
đọng, đường xá được chính
quyền Tây mở rộng ra đến vùng
ngoại ô ...Thủ Đức, G̣ Vấp, Nhà Bè, Phú Lâm....
Huyết mạch giao thông buôn bán chính là ghe thuyền từ
các tỉnh miền Tây lên Sài G̣n và ngược lại... do
đó mới có Kinh Chợ Gạo ( Mỹ Tho )
Cơ sở của Ông Nội chúng tôi phát
triển rất nhanh, Bà Nội trông coi cửa hàng buôn bán
tơ lụa, có thể nói gia đ́nh chúng tôi lúc
đó như là nhà thầu duy nhất cung cấp gấm,
sa-ten, vải lụa... cho các con buôn thực Dân Pháp... trong
khi gia đ́nh Ông Cố Ba đang phát triển các tiệm
ăn rập khuôn theo kiểu Tàu. Quán ăn và quán trọ Bát
Đạt. Gia đ́nh giàu có nhất trong vùng là gịng họ
Mă, hậu duệ sau này là Mă Sái, Mă Tuyên .
Đến đời thân phụ mẫu chúng tôi
th́ gia đ́nh cũng đă khá giả. Sáu anh chị em chúng tôi khi lên ba bốn tuổi
đă được dạy xử dụng bàn tính (bàn toán)
của người Tàu một cách rành rọt. Chúng
tôi học trường Tinh Vơ, ở nhà nói tiếng Quan
Thoại, khi giao tiếp với con buôn th́ bằng tiếng
Việt hoặc tiếng Tây... Khi anh Quảnh lấy vợ
người Triều Châu, th́ cha Tôi giao hết chuyện
quản trị làm ăn cho Anh, và Ba Tôi trở thành "Ông
Trùm" của "Bang Hẹ "... Anh Xồi
được giao trách nhiệm sổ sách kế tóan, c̣n
Tôi (Xường),Chảnh và cô em út A Cảo làm chủ 3 hăng
nhuộm vải ở Cầu Tre, Phú Lâm.
Lời Kết
Qua
những câu chuyện kể trên, Tôi không biết có phải
v́ trả lại 25 đồng mà Chú Xồi đă cố
t́nh đưa dư, mà cơ duyên định số
đưa đẩy Tôi gặp gia đ́nh họ, làm ăn
sinh sống với họ khoảng bốn năm trong hoàn
cảnh lo sợ hồi hộp từng ngày cho đến
một ngày đột ngột rời bỏ quê hương
không định trước .
"HỌ".... Trong ngôn ngữ
lịch sự của người VN chúng ta th́ Họ là
người Hoa Kiều Chợ Lớn, b́nh dân th́
thường gọi mấy Ông cắt chú ,
được phiên âm trệch ra từ danh từ "Khách
Trú”...từ đó mới có danh từ Chú...Chú Ba Tàu...Chú
Chệt...
Dù
gọi là ǵ chăng nữa, Họ vẫn là Họ. Họ
vẫn giữ phong tục tập quán từ hằng ngh́n
năm qua cho đến ngày nay....dù đă trải qua Tứ
Đại Triều Đ́nh (Tống, Nguyên, Minh,
Thanh)... cho đến Bát Quốc Liên Quân... rồi Ma Cao
Hồng Kông, Đài Loan và lục địa dưới bàn
tay sắt của Cộng Sản... Họ lấy gia
đ́nh làm đơn vị căn bản, để từ
đó vươn lên, trở thành "Bang"... nhỏ
lớn tùy thời tùy thế. Cha Mẹ, Anh Em, Vợ
Chồng Con Cái đùm bọc che chở cho nhau, để
từ một gánh ve chai lông vịt hay một cái mâm đan
bằng Mây, bán dạo ḷng heo phá lấu một ngày trở
thành những Đại Gia trong sinh hoạt các "Bang"
của Họ... Chẳng qua chỉ có
một chữ "TÍN".
Họ khởi nghiệp từ Buôn Bán. Nhỏ
lớn, sang hèn, nghèo giàu ǵ Họ cũng có thể làm,
cần cù nhẫn nại, chắt chiu dành dụm, không khoe
khoang, không xa hoa phung phí... cho đến một ngày "Puôn
Pán Dạo...Puôn Pán Lẽ..." trở thành những Công Ty
Xí Nghiệp kếch xù trong những lănh vực rất
đơn giản .
Gần
như suốt thế kỷ 20, người Hoa Kiều
Chợ Lớn Sài G̣n Gia Định không có một dịch
vụ nào liên quan đến công nghiệp nặng chỉ
chú trọng về việc trao đổi buôn bán hàng tiêu dùng
gia đ́nh . Họ tích lũy tài
sản theo truyền thống cha truyền con nối, cho
đến khi sự tích lũy tiệm tiến này trở
thành một gia sản khả dĩ có thể trở thành
một hội viên trong hệ thống thương mại
vĩ đại của các " Bang " ...
Dĩ nhiên trong sự buôn bán làm ǵ không có sự
cạnh tranh dành giựt lẫn nhau, rất hiếm
nhưng không phải là không có. Nếu
có xảy ra thường th́ Họ giải quyết nội
bộ. Họ không thích tranh tụng
kiện cáo, có những trường hợp liên quan
đến pháp luật chính quyền th́ Bang của Họ
thương lượng để mọi việc trôi qua. Sau đó Họ giải quyết nội bộ
bằng những biện pháp chế tài, cô lập v́ "Bất
Tín", nặng nề lắm mới có vụ
thanh toán. Gia đ́nh hay cá nhân nào phạm vào chữ
Tín th́ chỉ có nước đi ăn mày.
Trung
Hoa lục địa (Trung Cộng , Đài Loan , Hồng
Kông , Ma Cao....) Họ đều có chính quyền riêng của
Họ. Người dân sinh ra, lớn lên học hành thành
đạt , từng bước từng bước Họ
tham gia chính quyền từ hạ đến thượng
tầng cơ sở. Nhưng đối với
người Hoa Kiều ở hải ngoại (theo sự hiểu
biết của Tôi) như VN, Châu Mỹ, Châu Âu, Châu
Úc...Họ không muốn tham gia vào chính quyền dù Họ có
măi lực đồng tiền, có thể mua tiên cũng
được. Thí dụ như ở Indonesia ,
người Hoa Kiều chỉ có khoảng 3% dân số mà
nắm giữ 70% tài sản của đất nước
này. Nhưng có điều tài t́nh chúng ta
cần phải khâm phục.... dùng măi lực đồng
tiền. Họ móc nối với chính quyền
nơi Họ cư ngụ một cách kín đáo trơn
tru... bên cạnh là những "Cái Bang",
giống như xă hội đen, mafia c̣n khủng khiếp
hơn God Father của Italy rất nhiều.
Nhiều
người cho rằng "Ba Tàu" hay bắt
chước làm đồ giả, điều đó hẳn
nhiên, giải thích chuyện này Tôi chỉ mượn câu
"Cứu Cánh Biện Minh Cho Phương Tiện "...
C̣n Người Việt- Nam ḿnh ?
Trải
qua trăm năm dưới sự đô hộ thực dân
Tây , 30 năm hiện diện của Mỹ (1954-1974) , nay
dưới sự cai trị tàn độc của CS , c̣n
gần 4 triệu người Việt đang sống
rải rác năm châu hải ngoại, chúng ta hăy xét
nghiệm và làm một bài toán....
Câu Hỏi : "Đă có bao
nhiêu người v́ Danh, v́ Vị, V́ Lợi đă
dùng những bước chân "Bất Nhân, Bất Lễ,
Bất Nghiă, Bất Trí, Bất Tín” để leo lên lên
những bật thang danh vọng hảo huyền ảo
tưởng, khiến cho cả nước (quốc
nội) lâm vào t́nh trạng nghèo đói trong danh sách những
Quốc Gia nghèo đói nhất thế giới, khiến cho
Cộng Đồng Người Việt Nam nói chung và các
Hội Đ̣an Tập Thể nói riêng ở hải
ngoại lâm vào t́nh trạng ngày càng nghi kỵ, chia rẽ,
phân hóa như ngày nay không bao giờ hàn gắn
đượ., và cũng chẳng bao giờ có một
vĩ nhân nào có thể xuất thế tế độ chúng
sanh....ít ra cũng vài thế hệ sắp tới..
Họ là Ai?
Họ
là những người tên Đỗ họ Thừa .
Họ đổ thừa cho Chế Độ
Miền Nam VN sinh ra tham quan ô lại.
Họ
đỗ thừa cho Chế Độ CS vơ vét
mồ hôi nước mắt của dân lành cho tư lợi
cá nhân
Họ đỗ thừa cho xă hội Tây
Phương làm cho Tam Cương Ngũ Thường
đảo lộn.
Nhưng Họ không bao giờ dám Đỗ
Thừa cho chính Họ ..."Ta là kẻ đă VONG BẢN,
VONG QUỐC, VONG THÂN".
May
quá, Lăo Ngoan Đồng học được những bài
học từ gia đ́nh chú Quảnh nên không bị
vướng vào Ba cái VONG trên, mà Lăo Ngoan Đồng chỉ
mang cái bệnh ....VONG MẠNG!
Trương Út (Út Bạch Lan)