Người
Lính Thủy Quân Lục Chiến
bên
bờ Bến Hải
Kính dâng
hương hồn người Chiến Sĩ vô danh
Nguyễn
Ngọc Ẩn
Trời trên đầu
vẫn nắng chang chang. Dưới chân là sỏi đá khô cằn. Đất ở đây như không đủ
sức mời mọc cho cây đâm rễ nên quang cảnh
mang một vẻ trơ trụi, hoang sơ thế nào.
Đoàn tù vẫn lầm lũi bước.
Cách từng quăng một là cán binh CS miền Bắc, vai mang
khẩu AK-47, đầu đội mũ tai
bèo, chân dép râu cũng tiếp nối từng bước
như đoàn tù nhưng chắc chắn là mang trong họ
một trạng thái tinh thần hoàn toàn khác. Họ là
những kẻ chiến thắng, đang giải đoàn tù
binh, sản phẩm của chiến bại, về Bắc.
Trước là họ có dịp phô trương cái “anh hùng”
của họ ở trong B, sau là biết đâu họ có
thể có dịp tạt qua thăm nhà một lần sau bao
nhiêu năm gia nhập bộ đội để đi
“giải phóng miền Nam ruột thịt, đang oằn
oại dưới ách thống trị bạo tàn của
Mỹ Thiệu” và quan trọng và chắc chắn hơn
hết là họ được tránh xa vùng lửa
đạn có thể làm họ “đi gặp HCM” bất
cứ lúc nào...
Trước đó không lâu mà tưởng
chừng như ở vào thế kỷ khác, quân CS đă
bất ngờ vượt vùng phi quân sự để tràn
xuống tấn công miền Nam. Trở tay không
kịp, các căn cứ hoả lực ở vùng phía Nam Phi
Quân Sự bị đánh tan vỡ, quân đội VNCH đă
lập tức gởi ngay quân ở trong miền Nam ra
cứu viện và các đơn vị Biệt động
quân gồm 3 Liên Đoàn Tổng Trừ Bị
được đưa ra và trong đó, Liên Đoàn 5
BĐQ là đơn vị ra tới đầu tiên mà trong đó
có tôi với tư cách Y sĩ điều trị của
Liên Đoàn.
Tôi là một bác sĩ, tính tới hôm ra tới Quảng
Trị là ngày 5/4/72 th́ tôi mới ra trường chưa
được 5 tháng, do đó tôi c̣n ở dưới
quyền một đàn anh là Y Sĩ Trưởng của
đơn vị, hiện anh đang trở về làm
việc ở hậu cứ khi có tôi ra thay ở mặt
trận (hai anh em chúng tôi thay phiên nhau đi hành quân mỗi
người nửa tháng).
Tuy tôi không được dự các cuộc họp hành quân
nhưng theo tin tức tôi thu nhặt được từ
các sĩ quan trẻ trong BCH Liên Đoàn th́ tôi biết,
Chuẩn Tướng Vũ Văn Giai, Tư Lệnh
SĐ3BB là sĩ quan cao cấp nhất được trên
chỉ định làm Tư Lệnh mặt trận và ông
đă điều quân như sau: LĐ5 chịu tuyến
cực Bắc của mặt trận là thị trấn
Đông Hà chạy dài về phía Nam ở hướng Tây
của quốc lộ 1. Kế tiếp là
LĐ4 BĐQ rồi tới LĐ7 BĐQ tiếp tục
pḥng thủ và chiến đấu để giữ ǵn phía
Tây QL 1. C̣n về hướng Đông là phía biển th́
mặt trận chắc chắn sẽ nhẹ hơn sẽ
do SĐ 3 BB, sau trận đánh mấy ngày trước
đă mỏi ṃn trấn giữ.
Nhưng tới trận phục kích chót của quân CS vào
BCH/LĐ trong đêm 30/4/72, trên đường rút quân
của đơn vị tôi sau khi thành phố Quảng
Trị đă thất thủ th́ đơn vị tôi chính
thức cũng đă bị xoá tên trong trận chiến.
Hỏi làm sao không xóa tên tại chỗ được khi
một Liên đoàn BĐQ như đơn vị tôi mà có
những 18 sĩ quan bị bắt làm tù binh trong đó
phải kể đến: Tiểu Đoàn Trưởng và
TĐ phó TĐ 38 BĐQ, sĩ quan trưởng ban 3 LĐ,
sĩ quan trưởng ban Truyền Tin LĐ, bác sĩ (tôi),
Đại Đội Trưởng Trinh Sát của LĐ và
bao nhiêu sĩ quan cấp thấp khác ở các ban ngành
của cả BCH LĐ cũng như của TĐ 38 là
TĐ đi bọc hậu cho LĐ trên đường rút
quân. Dĩ nhiên tôi được biết sau
nầy là sau khi tập trung lại ở Huế, LĐ
được đưa về để “làm máy lại,”
tái tạo. bổ sung các cấp
từ sĩ quan đến binh sĩ và tung vào hành quân 2 tháng
sau đó. C̣n chúng tôi, 18 sĩ quan xấu
số, trên con đường định mệnh không
biết sẽ đi về đâu, đang bị xỏ xâu
vào nhau và lầm lũi bước đi về
hướng Bắc.
Tôi viết hồi năy là LĐ tôi có 18 sĩ quan bị
bắt là do về tới chỗ tạm giam gặp nhau
chớ c̣n lúc giải đi trên đường th́ làm sao tôi
biết được? Cá nhân tôi th́ trừ một số
ít sĩ quan trong đơn vị là tôi biết mặt,
hầu như tất cả anh em tù binh ở Quảng
trị tôi mới gặp đều như gặp lần
đầu, tôi mới biết mặt họ mà họ
cũng mới biết mặt tôi. “À, anh là bác sĩ mới
về đó hả ? Tui có nghe mà chưa
gặp, không dè ḿnh gặp trong hoàn cảnh nầy, thiệt
xui !!”
Năy giờ tôi măi nói về đơn vị tôi, thực
sự ra, đoàn tù binh bị giải đi về
hướng bắc nầy hàng mấy trăm người
là ít gồm sĩ quan, hạ sĩ quan, binh sĩ của
mọi binh chủng có mặt trong trận Quảng Trị
hồi tháng 4/72: TQLC, BĐQ, Thiết Giáp, Bộ Binh,
Địa Phương Quân, Nghĩa Quân và cả dân sự
là mấy anh ở các ngành gọi là “ác ôn” dưới con
mắt của CS như Chiêu Hồi, Xây Dựng Nông Thôn ...
Tôi biết ḿnh đi về hướng Bắc là v́ dễ
thôi, mặt trời bao giờ cũng mọc và ở
suốt ngày bên tay phải tôi, có điều đi tới
đâu th́ ḿnh không biết được, chỉ biết
đôi chân quen mang giày dép, nay phải để trần
dẩm lên sỏi đá, mỗi bước chân là hai hàng
nước mắt chảy ra. Tôi không khóc đâu,
nước mắt chảy là do cái đau đớn
buốt lên từ ḷng bàn chân bắn thẳng lên óc làm
nước mắt tự động chảy thôi chớ
phải nói, ḷng căm giận đầy ngập trong tim th́ dễ ǵ tôi khóc được?
Cái bụng th́ cồn cào, từ hồi bị bắt
tới giờ cũng đă 5, 6 ngày rồi c̣n ǵ mà tôi
chỉ được có mấy nắm cơm vắt
nhỏ xíu bằng bàn tay (mỗi bửa
ăn là nửa vắt!), c̣n khát th́ c̣n nói ǵ! Nắng, nóng,
hoạt động (đi bộ ṛng ră) mà không hề có
nước uống, nh́n chung quanh ḿnh, tôi thấy ai cũng
ở vào t́nh trạng gọi là khát ră họng là đúng
chữ nhất !
Đă vậy mà thôi đâu, trong khi hạ
sĩ quan hay binh sĩ th́ cứ chậm răi đi thành hàng
một, c̣n chúng tôi, sĩ quan đâu được như
vậy. Chúng dùng sợi dây dài cột tay
trái người đi trước vào tay trái người
đi sau thành từng hàng dài cho tới khi nào sợi dây
hết th́ chúng dùng sợi dây khác nên không có con số nhất
định mỗi xâu là bao nhiêu người mà chỉ do
độ dài ngắn của sợi dây...
Tôi th́ đi lọt vào áp chót của một sợi dây,
vừa bước đi khập khiểng do đau hai ḷng
bàn chân tột cùng, vừa đau đớn cho số
phận của riêng ḿnh kể ǵ nói cho hết.
Tuy lúc đầu lệnh của bọn cán binh là tù binh
phải đi thành hàng một nhưng phải nói, do bị
xâu chùm lại với nhau (với không biết có phải do
ḷng hai bàn chân của các sĩ quan th́ “tiểu thơ” hơn
anh em hạ sĩ quan và binh sĩ hay không?) mà đám tù sĩ
quan đi chậm hơn đám tù đa số kia nhiều
nên việc chúng tôi đi hàng xâu bên nầy song song với
những anh lính của chúng tôi cách đó vài mét là
thường. Có khi tên bộ đội đi gần đó
mở miệng quát tháo, có khi chúng cũng mặc kệ
mấy thằng tù, đi kiểu nào th́ đi, miễn
cứ đi là được rồi...
Từ lúc bị bắt đưa về cái
nhà lá làm nơi tập trung đám tù binh mới bắt ngoài
mặt trận cho tới ngày hôm nay, tôi đă bị
đưa đi qua không biết bao nhiêu là cảnh vật
thay đổi đủ kiểu. Chỗ gần
nơi tôi bị bắt (sau nầy tôi mới biết là
quận Hải Lăng) th́ có ruộng lúa, lúa cao ngang
ngực như lúa sạ ở Đồng Tháp Mười,
c̣n giải đi th́ lúc qua xóm Cửa Việt, chúng tôi đi
dọc dài theo bờ biển cát êm mịn xinh đẹp với
tiếng sóng vỗ ŕ rào. Nhưng cảnh vật khi họ
dẫn chúng tôi từ phía đông QL 1 băng dần về
phía núi rừng phía tây th́ thay đổi hẳn, những
đám rừng lúc trước giờ chỉ là những cây
với những cành trơ trụi v́ bom đạn làm tôi
nhớ tới bài hát "Sương Trắng Miền Quê
Ngoại" có 2 câu thơ :
Gio Linh ơi, đất thiêng chừ run rẩy
Tội lũ chim rừng không chỗ đậu v́
bom...
Con đường càng đi về hướng Tây Bắc
càng trơ trụi, sỏi đá khô cằn. Chỉ vài ngày
đi bộ là tôi đă thấy thấm mùi đời
lắm rồi nhưng ở trong tư thế không biết
làm sao nên tôi cứ nhắm mắt mà bước theo những bước chân của những
người bạn xấu số đồng cảnh
của ḿnh.
Tới buổi
trưa hôm đó th́ đoàn tù (hay đúng ra là cái xâu của
tôi) đang bước chân qua một ḍng nước
nhỏ bề ngang chừng 1 mét. Ai cũng
cố dừng lại để cúi người xuống
hầu ké một ngụm nước và v́ chúng tôi bị xâu
lại với nhau nên sự ḅ xuống uống nước
không thể làm cùng lúc bao nhiêu người được.
V́ thế mới có sự trùng tŕnh ở
chỗ lạch nước nầy. Lúc tôi vừa
uống nước xong th́ có tên bộ đội nhóc
đứng gần đâu đó cất tiếng:
- Chúng mầy có biết ḍng nước nầy có tên ǵ không?
Khi không nghe ai trả lời cả (hoặc bận uống
nước hoặc không bận cũng chẳng buồn
trả lời làm ǵ) hắn ta nói tiếp, giọng oang oang
đầy vẽ tự hào:
- Sông Bến Hải đấy chúng mầy ạ! Hễ
chúng mầy bước qua nó là chúng mầy đă chính
thức đặt chân lên miền Bắc xă hội chủ
nghĩa của chúng tao rồi đấy!
Trong lúc tôi c̣n bàng hoàng v́ đây chỉ là một lạch
nước nhỏ xíu mà người ta có thể
bước ngang được dễ dàng mà lại là
thượng nguồn của một con sông lịch sử,
con sông chia cắt hai miền Nam Bắc của nước
ḿnh từ mấy mươi năm qua bổng, hết
sức bất ngờ ngoài sự tưởng tượng
của tôi hay bất kỳ ai, một anh lính TQLC, chúng tôi
biết anh là TQLC do tù binh vẫn c̣n bộ đồ lính
trên người tuy lon lá đều đă bị tháo gở,
anh ở trong đám binh sĩ đi gần chúng tôi, nhào lên
bóp cổ tên bộ đội nhóc, vừa bóp cổ vừa
gặc gặc cho cái siết cổ thêm mạnh trong khi
miệng anh bật lên bao nhiêu là tiếng Đức,
tiếng Đan Mạch, và đối tượng
để anh chửi rủa là HCM, là “cha già kính yêu” của
bọn bộ đội. Anh chửi rủa rất to
tiếng trong khi nắm tay siết chung
quanh cổ tên bộ đội như hai gọng kềm
căm thù đă nung nấu từ hồi nào đến
giờ, giờ mới có dịp phát huy.
Tên bộ đội cố hết sức dăy dụa, tuy tay c̣n cầm khẩu AK nhưng mọi
thứ đều thành vô dụng trong lúc nầy. Rồi
một tên bộ đội khác nhanh chân chạy
đến, bắn ngay một phát súng vào chân anh lính TQLC, anh
đau đớn nên lỏng ṿng tay và tên bộ đội
vùng thoát ra được, hắn không ngần ngại
đá một phát vào anh lính lúc nầy đă nằm xuống
đất...
Sự việc viết lại tưởng
như dông dài nhưng thực ra đă diễn ra trong
chớp mắt trước sự ngỡ ngàng của
đám tù binh chúng tôi. Rồi đám bộ đội
đă tụ tập đến chung quanh anh lính miền Nam,
một tên có vẻ là cao cấp nhất trong bọn đă
nói ǵ không rơ với lũ thuộc cấp, sau đó hắn
quay sang chúng tôi, ra lệnh mở trói xâu cho 2 sĩ quan tù binh
ở cuối xâu và... tôi là một trong hai sĩ quan tù binh
đó. Hắn ra lệnh cho đám bộ đội kia
rồi không biết lấy ở đâu ra mà ngay sau đó
vài phút là một tên đă đưa đến cho chúng tôi
một cây đ̣n dài, một tên khác th́ đưa chúng tôi
một cái vơng rồi tên chỉ huy ra lệnh cho hai anh em
chúng tôi “cáng” anh lính đi tiếp.
Tôi th́ v́ phản xạ nghề nghiệp nên khi vừa
được “mở xâu” là đă chạy ngay đến
anh lính TQLC đang nằm dưới đất để
xem xét vết thương của anh nhưng ngay lập
tức, một tên bộ đội đă xua tôi
đứng dậy để làm nhiệm vụ cáng anh TQLC.
Tuy nhiên trong một tích tắc đó, tôi cũng đă
thấy được anh lính thần sắc đă tả
tơi sau mấy ngày làm tù binh cho bọn chết đói,
bộ quân phục sọc ngang cố hữu của binh
chủng oai hùng ngày nào giờ cũng xác xơ giống
như chủ nó, và viên đạn đi vào đùi anh lính,
tôi đă không nh́n kịp coi có lỗ đạn ra hay không
cũng như không thử mạch nên không biết có trúng
động mạch đùi không và hơn hết, không
biết cái chân có c̣n nhúc nhích được không nữa. Tuy
nhiên, tôi cũng đă xé được từ cái áo thun
của chính tôi được một miếng vải
để cột ngay phía trên vết thương trong khi
miệng th́ nói với mấy thằng bộ đội:
- Mấy anh muốn cáng anh nầy th́ ít ra cũng phải
để cho tôi băng bó sơ anh
ấy cái chớ......
Một tên bộ đội th́ nói:
- Thường ngày chúng mầy là sĩ quan quen nạt
nộ lính, hôm nay cho chúng mầy cáng lính của chúng mầy
để đền tội......
Trong khi tôi băng bó cho anh lính TQLC th́ anh bạn tù sĩ quan
của tôi (anh thuộc SĐ3BB, rất tiếc tôi không c̣n
nhớ tên anh) đă nhanh nhẹn cột hai đầu cái
vơng vào cái đ̣n dài để hoàn thành cái cáng tức là có sau
đó, chúng tôi sẽ gánh anh thương binh nằm trên
đó. Nhưng khi chúng tôi mở cái vơng ra cho ngay ngắn và
sửa soạn để khiêng anh thương binh
đặt lên th́ anh đă nói:
- Tui cám ơn mấy ông lo cho tui nhưng tui làm là tui
chịu, tui hổng có làm phiền tới mấy ông đâu.
Mấy ông cứ đi đi, tui hổng để mấy
ông khiêng tui đâu......
- Anh nói ǵ lạ vậy, tôi nói. Anh để
chúng tôi khiêng anh đi, ít ra tới chỗ nào đó ḿnh
mới có thể có phương tiện chữa cho anh
được chớ.
Nói qua nói lại ǵ th́ nói, hai lần chúng tôi đặt anh
thương binh lên vơng, hai lần anh đều lăn ra khỏi cái vơng. Bọn bộ
đội quay quần chung quanh nóng ruột, chúng hối
thúc chúng tôi liền miệng nhưng - tôi nhớ đời
câu nói nầy - anh thương binh nói:
- Mấy thằng VC nầy nói cái ǵ sinh Bắc tử Nam,
tui th́ dốt thiệt nhưng quyết sinh Nam tử Nam, tui
không phải như mấy ông để tụi nó dẩn ra
ngoài Bắc để hành hạ rồi chết ngoài đó
đâu. Đây nè, tay tui c̣n xâm 2 chữ
“Sát Cộng”, mấy ông tưởng tui sợ chết mà
chịu sống chung với tụi chó đẻ nầy
hả?
Tới đó th́ bọn bộ đội chịu hết
nổi, tên chỉ huy bèn quát:
- Thôi hai thằng nầy về hàng trở lại đi
để thằng nầy lại cho chúng tao!
Bọn bộ đội đưa 2
người tù sĩ quan trở về xâu trở lại
rồi ra lệnh tiếp tục lên đường.
Tôi c̣n cố nh́n lại anh thương binh TQLC đang
nằm dưới đất, cổ c̣n cố ngểnh lên
để nh́n theo chúng tôi như tiển,
như đưa... Bọn cán binh CS th́ bàn soạn x́ xào...
Được một khoảng xa vài trăm thước,
tôi nghe một tiếng súng nổ ở phía sau. Chỉ
một tiếng súng nổ phá tan cái yên tỉnh của
buổi trưa hè mà như đă phá nát cái định
kiến cố hữu vẫn có trong ḷng tôi, anh lính TQLC, tuy
v́ lư do thiếu văn hoá một chút nên dùng toàn những
từ ngữ máy nước để chửi bọn CS
nhưng đă đánh thức dậy trong tôi, đă nói vào
tri thức tôi rằng, những tự hào tôi đă và
đang có là một người ngang tàng không biết
sợ, với cái học vấn hơn người
thường một chút để tự cho ḿnh là một
người trí thức. Hay nh́n xuống những người
không được may mắn có cái học vấn của
tôi hay các sĩ quan khác, phải đi hạ sĩ quan hay
binh sĩ và cho họ là những người không đáng
được kính trọng, họ chỉ là để
phục vụ cho chúng tôi, các sĩ quan ăn trên ngồi
trước, tất cả những suy nghĩ đó
đều sai hết.
Chỉ có một kết luận duy nhất, tôi là một
thằng hèn, tôi đă v́ sự sống của chính tôi, v́ gia
đ́nh và v́... tiếc của đời, tôi đâu có dám làm
như một anh lính thường ở đơn vị
TQLC, không chấp nhận sinh Nam tử Bắc, thẳng tay
chửi bới già Hồ để ung dung đi vào cơi chết!
Cái chết của anh là một bài học
lớn cho tôi mà suổt đời, tôi đă không bao giờ
dám quên. Từ đó, tôi đă không bao giờ coi lon lá
nhà binh, bằng cấp bỏ trong túi hay tiền tài vật
chất có trong cuộc sống là thực sự giá trị
con người (có ở hoàn cảnh khốn cùng mới
thấy lon lá hay ông lớn chừng nào lại dễ thành
thằng hèn, thằng ăng-ten chừng nấy).
Chỉ có Danh Dự, xin dùng chữ hoa ở đây, mới
xác định giá trị con người. Xin
cám ơn anh, một người tôi đă không
được hân hạnh biết tên biết tuổi,
đă dạy cho tôi một bài học vô cùng thắm thía mà
suốt đời tôi sẽ ghi nhớ trong ḷng.
Nước mắt chảy dài trên má tôi, lần nầy không
phải v́ cái buốt đưa lên từ hai bàn chân đi
đất mà là từ trái tim, khối óc
chợt nhận ra cái hèn không dám chết của ḿnh.
Nguyễn Ngọc Ẩn